Na polską giełdę gazu może wejść Gazprom. PGNiG ma mniej niż 1,5 roku, by stać się konkurencyjnym

Rozwój odnawialnych źródeł energii, a także konieczność liberalizacji rynku sprawiają, że rośnie zapotrzebowanie na błękitne paliwo i zmienia się rola gazowego monopolisty, jakim jest PGNiG. Koncernowi rośnie konkurencja w postaci spółek energetycznych zajmujących się do tej pory sprzedażą prądu. Należy też liczyć się z tym, że na polską giełdę gazu może wejść Gazprom.

– Liberalizacja rynku to jest postulat przede wszystkim dużych przedsiÄ™biorstw elektroenergetycznych oraz firm z sektora chemicznego i paliwowego. Wszystkie spółki energetyczne majÄ… koncesje na obrót paliwami gazowymi i chcÄ… dostarczać swoim klientom również gaz. Takie dziaÅ‚ania sÄ… już podejmowane przez EneÄ™, EnergÄ™ czy Tauron – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Jerzy Kurella, doradca zarzÄ…du Banku Gospodarstwa Krajowego ds. projektów energetycznych.

Ekspert przypomina, że przedsiÄ™biorstwa te nie bÄ™dÄ… konkurencyjne, dopóki bÄ™dÄ… pozyskiwaÅ‚y surowiec od jednego dostawcy, na rynku regulowanym. ZwÅ‚aszcza, że mamy tu do czynienia z ograniczeniem swobody kontraktowej pomiÄ™dzy odbiorcÄ… gazu i dostawcÄ…. Umowy Å‚Ä…czÄ…ce Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo z odbiorcami sÄ… na ogół dÅ‚ugoletnimi porozumieniami z klauzulami typu take or pay [bierz lub pÅ‚ać – red.].

– To stanowi zagrożenie dla swobody konkurencji, dla obniżki cen gazu dla przedsiÄ™biorstw komercyjnych – podkreÅ›la Jerzy Kurella. – ZwÅ‚aszcza, że PGNiG jest caÅ‚kowitym monopolistÄ… – 96 proc. wolumenu gazu jest pozyskiwane z tej spółki. To wyjÄ…tkowa sytuacja na rynku europejskim i nie do utrzymania na dÅ‚uższÄ… metÄ™.

Tym bardziej, że Polska stoi przed ryzykiem płacenia wysokich kar za niewdrożenie dyrektyw europejskich, zobowiązujących ją do liberalizacji rynku gazowego. Za każdy dzień niedostosowania polskiego prawodawstwa do prawa UE, Trybunału Sprawiedliwości może naliczyć karę w wysokości do 270 tys. euro dziennie (liczone od dnia ogłoszenia orzeczenia TS). Dlatego uwolnienie rynku jest koniecznością.

– Nie można jednak nie brać pod uwagÄ™ sytuacji politycznej. Ryzyko jest takie, że w momencie liberalizacji rynku i swobodnego handlu na Towarowej GieÅ‚dzie Energii jest możliwość wejÅ›cia na rynek innych istotnych graczy, którzy posiadajÄ… gaz ziemny. Pytanie jest, czy zawsze to sÄ… gracze, których my, majÄ…c na wzglÄ™dzie bezpieczeÅ„stwo energetyczne kraju, chcielibyÅ›my widzieć – mówi ekspert.

Z ekonomicznego punktu widzenia nie ma wątpliwości, że liberalizacja rynku opłaci się przede wszystkim konsumentom błękitnego paliwa.

– PrzykÅ‚ady rynku brytyjskiego i holenderskiego, gdzie nastÄ…piÅ‚a caÅ‚kowita liberalizacja rynku energetycznego, w tym rynku gazowego, pokazujÄ…, że ceny energii, gazu dla odbiorców koÅ„cowych spadÅ‚y. A przedsiÄ™biorstwa sprzedajÄ…ce paliwo majÄ… jednak Å›rodki finansowe na dokonywanie niezbÄ™dnych inwestycji – zaznacza Jerzy Kurella.

Aby dać czas PGNiG na przygotowanie się do nowych warunków, obligo gazowe (czyli wymóg, by przedsiębiorstwo sprzedawało poprzez giełdę określoną ilość surowca), nie jest wprowadzone od razu w najwyższej wysokości, tylko stopniowo.

– Mamy niecaÅ‚e 1,5 roku, żeby przedsiÄ™biorstwo, jakim jest PGNiG mogÅ‚o dostosować swoje struktury, sÅ‚użby sprzedażowe i caÅ‚a firmÄ™ do tego, co nieuniknione. To wbrew pozorom bardzo niewiele czasu aby dokonać fundamentalnych zmian nie tylko w PGNiG ale i na polskim rynku gazu – uważa doradca BGK.

Zgodnie z obligiem gazowym od 1 lipca tego roku (pod warunkiem wejÅ›cia w życie do tego czasu nowelizacji Prawa energetycznego) zostanie wprowadzony obowiÄ…zek sprzedawania 30 proc. gazu poprzez TowarowÄ… GieÅ‚dÄ™ Energii. NastÄ™pnie od 1 stycznia 2014 roku 50 proc. i docelowo – od 1 lipca 2014 roku – 70 proc. paliwa.

– Aby mówić o rzeczywistej liberalizacji rynku, musimy budować interkonektory [gazowe poÅ‚Ä…czenia miÄ™dzy paÅ„stwami – red.] oraz infrastrukturÄ™ przesyÅ‚owÄ…, żeby – jeÅ›li przedsiÄ™biorcy zakontraktujÄ… gaz u innych dostawców niż PGNiG – byÅ‚a faktyczna możliwość dostarczenia tego gazu – zaznacza Jerzy Kurella.

Źródło: Newseria

Więcej informacji na temat zmian klimatu i zielonej energii na www.klimatdlaziemi.pl.