Upcykling, czyli grzebanie w starociach pomagające ratować środowisko

Od 14 lipca do najbliższego czwartku młodzież z czterech krajów - Polski, Niemiec, Grecji i Hiszpanii - bierze udział w warsztatach "Upcykling - From Trash to Treasure". Organizowane są już po raz drugi w niewielkim Gantikow niedaleko Kyritz (Niemcy). W ciągu tych kilku dni uczestnicy mają okazję nauczyć się podstaw szycia, fotografii otworkowej czy tworzenia instrumentów muzycznych. GłÃ³wną ideą upcyklingu jest wykorzystywanie na pozór niepotrzebnych przedmiotów.

Można powiedzieć, że upcykling zaczyna się na zagraconych strychach i w zakurzonych piwnicach. W każdym przedmiocie drzemie potencjał, każdy ma swoją historię. W upcyklingu chodzi o tworzenie nowych przedmiotów z wykorzystaniem starych. O nadawanie im nowego znaczenia i innej, często zaskakującej funkcji.

Bardzo ważna jest też różnica między rzemiosłem a sztuką. W upcyklingu liczy się przede wszystkim pomysł. I tak np. ze zużytych torebek po herbacie powstaje abażur lampy, a stare książki telefoniczne stają się meblami. - Dla mnie każdy przedmiot niesie swoją niepowtarzalną historię, jest pełen życia swoich właścicieli - mówi Juliane, jedna z uczestniczek. - Nadawanie im nowego znaczenia, przenoszenie ich w nowy czas i nowy okres mojego życia, to kontynuowanie historii - wyjaśnia.

Czym jednak ta idea różni się od już nam znanego recyklingu? Przecież on także polega na ponownym wykorzystaniu pewnych materiałÃ³w. W recyklingu odbywa się to na dużą skalę, z udziałem wielkiego przemysłu. To, co odróżnia upcycling, to fakt, że nie ma w nim klasyfikacji na przedmioty nadające się do przeróbki lub nie. Idea ta jest tak pojemna, że coraz częściej wykorzystują ją w swoich pracach nie tylko artyści, ale także projektanci mody i sztuki użytkowej. W dzisiejszych czasach, gdy wokół tyle powtarzalności, komercji i banału, możemy stworzyć własny, wyjątkowy styl. - Chodzi o to, żeby potrafić bawić się tym, co się ma. Przecież każdy wujek ma taki mały składzik z etykietką: rzeczy, które mogą się kiedyś przydać. Takie miejsca to niewyczerpana kopalnia możliwości - mówi Kalina, polska uczestniczka warsztatów.

W pewnym sensie jest to też powrót do tradycji. Do czasów, gdy nasze babki siadały wieczorami nad gęstym ściegiem haftu.

Warsztaty są organizowane przez Institut für Sozialforschung, Informatik und Soziale Arbeit we współpracy z German National Agency of European Union Programme "Youth for Europe". Być może już w przyszłym roku zostanie zorganizowana ich polska edycja. Skąd wzięło się pojęcie upcyklingu i co to właściwie jest? Po raz pierwszy termin ten został użyty przez Williama McDonough i Michaela Braungarta w ich książce "Cradle to Cradle" ("Od kołyski do kołyski"), która została wydrukowana na stronach z żywicy syntetycznej z wypełniaczem nieorganicznym, tak by chronić drzewa. "Można zatem mieć ciastko i zjeść ciastko. Mieć drzewa i papier jednocześnie" - mówi McDonough. Tytuł książki tłumaczy całą ideę: współczesny przemysł działa "od kołyski do grobu". Oznacza to, że większość surowców wydobywanych z ziemi zostaje przerobiona na produkty, które po kilku miesiącach trafiają na śmietnik. Nie można ich ponownie wykorzystać. Jednym z rozwiązań jest recykling, jednak w tym procesie zazwyczaj uzyskujemy wyrób gorszej jakości. Stąd idea upcyclingu, czyli "odzysku na lepsze".

Źródło: Gazeta Wyborcza Poznań