Historia o szkolnych odpadach

Właśnie zakończyła się II edycja konkursu „Lekcja Nieśmiecenia”, która swój start miała podobnie jak w roku ubiegłym 1 kwietnia. Tym razem szkoły podstawowe zmierzyły się z zadaniem konkursowym wymagającym umiejętności przygotowania i zrealizowania projektu edukacyjnego w odpowiedzi na zdiagnozowany problem. Obawialiśmy się trochę, że zadanie będzie za dużym wyzwaniem zarówno dla kadry pedagogicznej jak i uczniów w roku szkolnym w którym właśnie co zakończył się reżim związany z pandemią Covid 19, a pojawił się niepokój wywołany wojną na Ukrainie. Nic bardziej mylnego! Jak wynika z projektów nadesłanych na konkurs, nauczyciele i uczniowie polskiej szkoły kochają wyzwania!

Badanie szkolnych śmieci

Uczestnicy w ramach zadania konkursowego w pierwszej części musieli przeprowadzić diagnozę w wybranej kategorii: śmieci, których jest najwięcej w szkole, śmieci, które są najbardziej kłopotliwe do segregacji lub śmieci, które byłyby proste do zredukowania.  Sposób jej prowadzenia był różnorodny. Najczęściej uczniowie prowadzili wywiady z pracownikami obsługi lub analizowano zawartość koszy na śmieci określając procentowy udział różnych kategorii odpadów występujących w szkole.  Wspomagały ten proces wydatnie Panie Woźne. Realizowano także profesjonalnie przygotowane badania ankietowe lub prowadzono obserwacje zachowań uczniów pod względem segregowania śmieci. Czytając raporty z diagnozy byliśmy nie tylko pod wrażeniem sposobów prowadzenia badań i zaangażowania w ten proces, ale również faktu, że efekt diagnozy prawie w każdym przypadku spowodował zainteresowanie problemem uczniów i nauczycieli. W niektórych placówkach wyniki zostały opublikowane celem zmotywowania całej społeczności szkolnej do generowania pomysłów na rozwiązanie zdiagnozowanego problemu.  Ciekawe były również same wyniki.  Jako najczęściej występujące odpady wskazywano głównie butelki plastikowe, papier, foliowe opakowania po kanapkach oraz resztki jedzeniowe.  Najbardziej kłopotliwe do segregacji okazały popsute długopisy i pisaki czy kapsułki po kawie! Zaś śmieci, które byłyby proste do zredukowania to plastikowe butelki, opakowania foliowe po drugim śniadaniu, kartony po napojach, ale też papierki po słodyczach. Te ostatnie pewnie doczekają się sporej redukcji 😊

Strażnik Czystości i Pogromcy Śmieci w akcji

W drugiej części konkursu uczestnicy mieli za zadanie stworzyć pomysły na rozwiązanie zdiagnozowanego problemu i wdrożyć go w swojej szkole. W tej części należało się więc wykazać inwencją twórczą, przedstawiając swoje pomysły działań w różnej formie. I tak zorganizowano happeningi, lokalne kampanie edukacyjne, przedstawienia teatralne, konkursy, wystawy prac wykonanych z opakowań plastikowych, plakaty edukacyjne, warsztaty kulinarne w odpowiedzi na marnotrawienie jedzenia, czy też warsztaty wykonywania papieru czerpanego z makulatury. Warto podkreślić, że dzięki Konkursowi w kilku szkołach podjęto działania o charakterze systemowym, co oznacza, że powinny one przynieść długofalowe efekty w zakresie ograniczania ilości powstających śmieci w szkole. Na przykład w Szkole Podstawowej im. Ks. Franciszka Gołby w Bachowicach (woj. małopolskie) zadbano o odpowiedni asortyment w sklepiku szkolnym, aby ograniczyć ilość opakowań plastikowych. Nas wzruszyły przepięknej urody ozdoby wykonane z butelek PET przez uczniów Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Blichowie. Żyrandole i kwiaty z odzysku zdobią szkołę stanowiąc jednocześnie znakomitą lekcję nieśmiecenia dla wszystkich. Konkurs stworzył również możliwość rozwijania wśród uczniów kreatywności, talentów aktorskich czy też społecznikowskich postaw. Tak narodziły się nie tylko znakomite filmy jak ten zrealizowany w Zespole Szkolno - Przedszkolnym w Brzesku, gdzie uczniowie wspaniale wcielili się w role reporterów, ale również nowe, społeczne funkcje jak na przykład Strażnik Czystości, który pilnuje segregacji odpadów w Publicznej Szkole Podstawowej w Oparznie (woj. Zachodniopomorskie).

Wszystkie śmieci są nasze

Tegoroczna edycja konkursu stanowiła dla szkół spore wyzwanie. Jednak treść nadesłanych sprawozdań przekonuje, że nagrody trafią do szkół, które mają zidentyfikowany problem śmieci, wdrożone projekty ich ograniczania, a dzieci i młodzież znają i stosują zasady segregacji. Konkurs w takim wydaniu sprowokował społeczności szkolne do zauważenia problemu odpadów w najbliższym otoczeniu i podjęcia adekwatnych rozwiązań. Co ważne działania te mają charakter trwały, bo prowadzą do zmiany postaw w kierunku zachowań proekologicznych. A to nas cieszy najbardziej, bowiem w zgodnie z tegorocznym hasłem 29 Akcji Sprzątanie świata - wszystkie śmieci – te szkolne również – są nasze! Wspaniale, że najważniejsi uczestnicy Akcji nie tylko to wiedzą, ale wiedzą jak o te śmieci zadbać, jak nie marnować, jak redukować i jak segregować oraz dlaczego to jest takie ważne dla naszej Matki Ziemi. Wielkie Zielone Serce dla Was!