Â

Eksperci: kleszcza trzeba usunÄÄ jak najszybciej

i obserwowaÄ reakcjÄ organizmu

Trwa sezon aktywnoĹci kleszczy. Co zrobiÄ, kiedy odkryjemy go na skĂłrze?

SpecjaliĹci radzÄ, by usunÄÄ go jak najszybciej, najlepiej specjalistycznym przyrzÄdem, a potem uwaĹźnie obserwowaÄ reakcjÄ organizmu pod kÄtem objawĂłw ewentualnego zakaĹźenia, np. boreliozÄ.

Kleszczy w naszym otoczeniu jest coraz wiÄcej, a przy tym coraz czÄĹciej sÄ one nosicielami boreliozy - przypominajÄ naukowcy z Samodzielnego ZakĹadu Entomologii Stosowanej WydziaĹu Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SzkoĹy GĹĂłwnej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ktĂłrzy prowadzÄ badania tych pajÄczakĂłw.

Kleszcze nie lubiÄ suszy, najĹatwiej jest je spotkaÄ w miejscach wilgotnych i zacienionych. Nigdy nie zasiedlajÄ caĹego terenu rĂłwnomiernie. ChÄtnie przebywajÄ na wysokich trawach, na krzewach (szczegĂłlnie liĹciastych, jak leszczyna) oraz w miejscach, w ktĂłrych wczeĹniej staĹa woda. "Niestety, bardzo gĹodne kleszcze nawet podczas suszy potrafiÄ opuĹciÄ komfortowe stanowiska i udaÄ siÄ na polowanie na inne tereny" – przestrzega Ewa Sady z WydziaĹu Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW.

JeĹli zauwaĹźymy, Ĺźe wpiĹ siÄ w nas kleszcz, powinniĹmy siÄ go jak najszybciej pozbyÄ. „JeĹli usuniemy intruza do 12 godzin od wpicia, ryzyko zakaĹźenia przenoszonymi przez niego chorobami jest stosunkowo niewielkie. Trzeba pamiÄtaÄ, by przy pozbywaniu siÄ kleszcza nie uszkodziÄ jego idiosomy i nie sprowokowaÄ go do wymiotĂłw. Ograniczamy w ten sposĂłb ryzyko dostania siÄ do naszego organizmu chorobotwĂłrczych drobnoustrojĂłw” – radzi Sady. PodkreĹla jednak, Ĺźe choÄ ryzyko zakaĹźenia jest wĂłwczas mniejsze - to nie znaczy, Ĺźe go nie ma w ogĂłle.

WedĹug specjalistki wyciÄgniÄtego kleszcza warto oddaÄ do badania laboratoryjnego i sprawdziÄ, czy byĹ zakaĹźony. MoĹźna teĹź zrobiÄ testy na obecnoĹÄ krÄtek Borrelia burgdorferi we krwi. Sady zwraca przy tym uwagÄ, Ĺźe obecnie specyficzne objawy wywoĹane przez boreliozÄ nie sÄ charakterystycznym wyznacznikiem zachorowania. "Tylko poĹowa zakaĹźeĹ boreliozÄ skutkuje pojawieniem siÄ rumienia wÄdrujÄcego, a babeszjoza u zwierzÄt domowych coraz rzadziej wywoĹuje u nich specyficznÄ zmianÄ zabarwienia moczu. Po spotkaniu z kleszczem wskazana jest wzmoĹźona czujnoĹÄ i obserwacja reakcji organizmu. KaĹźdy objaw moĹźe byÄ istotny, nawet ten podobny do przeziÄbienia czy grypy" – radzi ekspertka. W kaĹźdym przypadku wystÄpienia objawĂłw przypominajÄcych boreliozÄ warto zrobiÄ odpowiednie badania krwi.

Wielu chorych na boreliozÄ nie przypomina sobie faktu ukĹucia przez tego pajÄczaka. To nic dziwnego, bo – jak przypominajÄ naukowcy z SGGW – chorobÄ przenoszÄ takĹźe kleszczowe larwy i nimfy, ktĂłre sÄ tak maĹe, Ĺźe niekiedy trudno je zobaczyÄ.

Eksperci uczulajÄ, by wbitego w skĂłrÄ pajÄczaka nie smarowaÄ Ĺźadnym tĹuszczem, sokiem z cebuli ani czymkolwiek innym. Aby pozbyÄ siÄ pasoĹźyta, naleĹźy chwyciÄ go tuĹź przy skĂłrze i zdecydowanym ruchem wyciÄgnÄÄ, w kierunku prostopadĹym do miejsca wbicia. Kleszcza nie naleĹźy wykrÄcaÄ, gdyĹź grozi to ukrÄceniem i pozostawieniem czÄĹci jego aparatu gÄbowego w ciele. Trzeba teĹź uwaĹźaÄ, by nie nacisnÄÄ na jego opity odwĹok – nie wolno dopuĹciÄ, by pajÄczak zwrĂłciĹ zawartoĹÄ treĹci pokarmowej.

RankÄ dobrze jest przemyÄ Ĺrodkiem odkaĹźajÄcym. Trzeba teĹź sprawdziÄ, np. z pomocÄ szkĹa powiÄkszajÄcego, czy pasoĹźyt zostaĹ usuniÄty w caĹoĹci. JeĹli w miejscu ugryzienia widoczne sÄ czarne punkciki, naleĹźy jak najszybciej skorzystaÄ z pomocy lekarza – radzÄ specjaliĹci.

ZwracajÄ oni uwagÄ, Ĺźe wyciÄgniÄcie kleszcza za pomocÄ pÄsety wymaga pewnych zdolnoĹci manualnych. Na rynku sÄ jednak obecne Ĺatwiejsze w obsĹudze przyrzÄdy - szczypce, lasso, pompka czy kleszczoĹapki. "Dla osĂłb niemajÄcych doĹwiadczenia w usuwaniu kleszczy najlepsza bÄdzie dziaĹajÄca na zasadzie podciĹnienia pompka lub urzÄdzenie do wymraĹźania z doĹÄczonymi narzÄdziami do usuniÄcia pajÄczaka. ZamraĹźanie jest dobrÄ alternatywÄ, poniewaĹź natychmiastowo blokowane jest zwrĂłcenie treĹci pokarmowej wraz ze ĹlinÄ kleszcza. Za pomocÄ takich narzÄdzi Ĺatwo wyciÄgnÄÄ zarĂłwno postaÄ dorosĹÄ, jak i larwÄ czy nimfÄ. PrzyrzÄdy tego typu mogÄ byÄ stosowane na owĹosionych czÄĹciach ciaĹa" – radzi Ewa Sady.

Co zrobiÄ z wyjÄtym kleszczem? "Najlepiej przed przystÄpieniem do zabiegu przygotowaÄ sobie niewielkie naczynie z alkoholem. Wystarczy tu najzwyczajniejszy alkohol 40 proc., w ktĂłrym zanurzamy kleszcza od razu po wyjÄciu. Po okoĹo 40 sekundach bÄdzie martwy" – mĂłwi Sady. Samo zgniecenie kleszcza moĹźe byÄ tylko pozornym jego unicestwieniem.