Wpis z bloga Majsterki <-- wiÄcej o nich

ALFABET MAJSTERKOWY

O co wam chodzi z tym caĹym majsterkowaniem? Co to jest „DIY”, co znaczy „upcycling” i kim byĹ SĹodowy? Uwielbiamy odpowiadaÄ na te pytania. ChoÄ czasem, jak to kobiety, mamy ich dosyÄ i cytujemy po cichu Kazika: gdy nas ktoĹ tak spyta zak… z laczka i poprawiÄ z kopyta, a moĹźe nawet z mĹotka ;-)

Na takÄ okolicznoĹÄ przygotowaĹyĹmy gotowca, dziÄki ktĂłremu zawsze moĹźemy szybko wyjaĹniÄ, co robimy i dlaczego to kochamy!

A jak Adam SĹodowy

Zanim w Polsce pojawiĹ siÄ McGyver, dziaĹaĹ u nas SĹodowy. Jego program „ZrĂłb to sam” miaĹ aĹź 505 odcinkĂłw. PopularnoĹci i wpĹywu na ludzi SĹodowemu pozazdroĹciÄ mogĹyby dziĹ chyba wszystkie gwiazdy telewizyjne.

Wprawdzie urodziĹyĹmy siÄ, gdy jego program, po blisko ÄwierÄ wieku, wĹaĹnie schodziĹ z anteny, wiÄc nie moĹźemy sobie dorobiÄ kombatanckiej legendy. Nie uczyĹyĹmy siÄ oglÄdajÄc Pana Adama, jak zrobiÄ samemu domek dla ptakĂłw czy deskÄ do krojenia. Jego program znamy z internetu.

Doskonale pamiÄtamy za to ĹwietnÄ bajkÄ „PomysĹowy Dobromir”, ktĂłrej autorem scenariusza byĹ wĹaĹnie SĹodowy. StÄd czerpaĹyĹmy pomysĹy np. na zmianÄ waĹka do ciasta w waĹek do malowania:

W naszych domach staĹy teĹź poradniki majsterkowania autorstwa SĹodowego, ktĂłre w latach 70. i 80. byĹy prawdziwymi bestsellerami. Jego poradnik „LubiÄ majsterkowaÄ”, sprzedaĹ siÄ w ponad pĂłĹ milionowym nakĹadzie. A byĹ tylko jednÄ z kilku ksiÄĹźek.

DziĹ programy SĹodowego moĹźna obejrzeÄ w sieci. Pan Adam zachwyca nie tylko pomysĹowoĹciÄ, ale teĹź eleganckim wyglÄdem i piÄknÄ polszczyznÄ.

C jak Craft

Czyli stare dobre rzemiosĹo. Nie przepadamy za wciskaniem anglicyzmĂłw na siĹÄ do jÄzyka polskiego. WiÄc stanowczo wolimy mĂłwiÄ o rzemioĹle. Czasami jednak okreĹlenie „craft” siÄ przydaje. Oznacza nie tyle potwierdzony wyksztaĹceniem i dĹugim doĹwiadczeniem, wyspecjalizowany zawĂłd, co pewnÄ rÄkodzielniczÄ umiejÄtnoĹÄ – jak sutasz, decoupage czy scrapbooking.

D jak DIY, czyli Do It Yourself

To nic innego niĹź nasze swojskie ZrĂłb To Sam (ZTS). SwojÄ drogÄ moĹźe by tak sprĂłbowaÄ spopularyzowaÄ ten drugi skrĂłtowiec na naszym podwĂłrku?

PĂłki co jednak to DIY jest rozpoznawalnym na caĹym Ĺwiecie oznaczeniem samodzielnych dziaĹaĹ. Co ciekawe ten skrĂłt wywodzi siÄ z subkultur punkowych i hippie. Tak okreĹlano samodzielne wykonywanie naszywek, koszulek, zinĂłw czy samodzielne nagrywanie i wydawanie muzyki bez zewnÄtrznej, korporacyjnej pomocy. WkrĂłtce potem ten skrĂłt przejÄĹo Ĺrodowisko hakerĂłw i fanĂłw elektroniki, ktĂłrzy zaczÄli oznaczaÄ nim porady, dotyczÄce samodzielnego tworzenia i przerabiania kodĂłw w oprogramowaniu, systemĂłw, elektroniki, komputerĂłw…

Takie DIY w e-Ĺwiecie tĹumaczy choÄby Pablos Holman podczas TEDx:

Stosunkowo niedawno DIY zaczÄto uĹźywaÄ w stosunku do rÄkodzieĹa, gotowania, szycia czy domowych kosmetykĂłw. Ale za to w tym Ĺwiecie ten termin bardzo szybko siÄ przyjÄĹ.

H jak Handmade

Uwaga nie hand-job, bo to coĹ zupeĹnie, ale to zupeĹnie innego ;) – dokĹadne tĹumaczenie nadaje siÄ tylko na bloga 18+. Ale nie bez powodu uczulamy na ten hmm… lapsus jÄzykowy, bo widziaĹyĹmy go juĹź na kilku blogach. I nie, nie byĹ uĹźyty Ĺźartobliwie.

Ale wracajÄc do handmade to zapewne zrobiĹo furorÄ bo brzmi Ĺadniej, nowoczeĹniej niĹź stare, dobre „robĂłtki rÄczne”. Jest teĹź pojÄciem szerszym. RobĂłtki kojarzÄ nam siÄ z bardzo kobiecymi zadaniami: szycie, robienie na drutach, moĹźe jakieĹ ozdoby. A „handmade” ma praktycznie takie same znaczenie jak DIY, przy czym nie koniecznie namawia do tego by samemu coĹ zrobiÄ, a raczej pokazuje, Ĺźe ta konkretna rzecz nie zostaĹa wyprodukowana w fabryce czy nie uĹźywano do jej stworzenia powtarzalnych, zlecanych maszynom zadaĹ. Skoro zostaĹo zrobione rÄcznie, to zapewne nie jest aĹź tak doskonaĹe, ale za to bardziej zindywidualizowane.

I jak IKEAhacking

Meble szwedzkiej IKEI od zawsze idealnie nadawaĹy siÄ do poprawiania, przerabiania, przemalowywania, ĹÄczenia w zaskakujÄce konfiguracje lub wrÄcz do caĹkowitej zmiany ich przeznaczenia. I przez lata ludzie tak robili. Pewna Amerykanka Jules Yap zafascynowana DIY zaĹoĹźyĹa bloga o meblach tej sieci. DostawaĹa tak duĹźo zdjÄÄ przerĂłbek, Ĺźe w poĹowie 2013 roku zdecydowaĹa siÄ na zakup domeny IkeaHackers.net. Opublikowane sÄ juĹź na niej setki inspiracji z caĹego Ĺwiata. Niestety IKEA zamiast ucieszyÄ siÄ z takiej reklamy pozwaĹa kobietÄ za wykorzystanie nazwy firmy, co miaĹo byÄ naduĹźyciem prawa wĹasnoĹci intelektualnej. Wizerunkowo nie byĹ to jednak najlepszy krok wiÄc ostatecznie z pozwu szwedzki gigant siÄ wycofaĹ. Blog Yules dziaĹa wiÄc dalej, a sama firma zaczÄĹa wrÄcz wypuszczaÄ serie mebli przygotowanych do przerabiania. Majsterki teĹź uwielbiajÄ IKEAhacking wiÄc bardzo nas to cieszy.

M jak Martha

OczywiĹcie Martha Steward. Martha jest KrĂłlowÄ. Nikt jak ona nie potrafi gotowaÄ, szyÄ, robiÄ w drewnie, zastawiaÄ stoĹĂłw, przygotowywaÄ ozdĂłb, naprawiaÄ mebli… I co najwaĹźniejsze nikt jak ona nie potrafi tego uczyÄ. Martha robi to od kilku dekad. A co najwaĹźniejsze idzie z czasem i od lat aktywnie dziaĹa takĹźe w internecie:

ZbiĹa na tym majÄtek, dorobiĹa siÄ ogromnego DIY-imperium z ksiÄĹźkami, magazynami i programami telewizyjnymi. Owszem trafiĹa teĹź do wiÄzienia za utrudnianie Ĺledztwa w sprawie nielegalnego wpĹywania na kurs akcji, ale i tak opinia publiczna jej to wybaczyĹa. Bo wszyscy kochajÄ MarthÄ, w koĹcu dziÄki niej piÄkniej ĹźyjÄ miliony ludzi. A jak by tego byĹo maĹo, to jej panieĹskie nazwisko – Kostyra wskazuje, Ĺźe z pochodzenia jest PolkÄ.

Wprawdzie w ostatnich latach zaczÄĹa jej wyrastaÄ spora konkurencja ale i tak jest Martha niedoĹcignionym wzorem w kreowaniu DIYtrendĂłw.

My teĹź byĹybyĹmy zdolne, jak Max i Caroline z 2 Broke Girls, zakraĹÄ siÄ na bal i czatowaÄ w toalecie byle by siÄ z niÄ spotkaÄ i byle by powiedziaĹa „Majsterki”! ;)

M jak Meakeover

Remont, stylizacja, przemeblowanie, przerĂłbka, poprawka… Znowu angielski odpowiednik jest trochÄ szerszy niĹź polskie okreĹlenia. Dotyczy nie tylko poprawiania czy zmienia wyglÄdu mieszkaĹ czy domĂłw, ale takĹźe dawania drugiego Ĺźycia ubraniom, Ĺmieciom, choÄby elektroĹmieciom, renowacji antykĂłw czy caĹkiem odmieniania przeznaczenia przedmiotĂłw. Jak choÄby w naszych paterach zrobionych z talerzy i ĹwiecznikĂłw.

R jak Recycling

Odnosi siÄ oczywiĹcie do przetwarzania Ĺmieci. DosĹownie traktowany oznacza odzyskiwanie z nich materiaĹĂłw, ktĂłre nadajÄ siÄ do wyodrÄbnienia i pod wpĹywem chemicznej obrĂłbki do ponownego wykorzystania. My jednak traktujemy go troszkÄ szerzej. Bo czyĹź nie jest takĹźe pro-ekologiczne zamiast oddania na makulaturÄ starych gazet uĹźycie ich do ozdobienia komody? Od recyclingu wziÄĹy siÄ teĹź takie zjawiska jak reuse (ponowne uĹźycie), czy reduce (zmniejszenie uĹźycia) – oba propagujÄce bardziej zrĂłwnowaĹźone Ĺźycie, z mniejszÄ, rozsÄdniejszÄ konsumpcjÄ.

T jak Tutorial

Poradnik? Samouczek? ArtykuĹ „krok po kroku”? PoĹÄczony oczywiĹcie ze zdjÄciami lub krĂłtkim filmikiem. Na takie poradnicze materiaĹy od pewnego czasu jest prawdziwy internetowy boom. ZresztÄ nic dziwnego, kto odpowie szybciej na pytania: jak, dlaczego, po co, czego potrzeba… niĹź Google :)

U jak Upcycling

Od razu wyjaĹnijmy sobie: nie nie ma dobrego polskiego tĹumaczenia. DĹugo myĹlaĹyĹmy i wykoncypowaĹyĹmy, Ĺźe moĹźe najfajniejszym odpowiednikiem byĹy by „przetwory”. Tak zresztÄ nazywa siÄ projekt, ktĂłry juĹź od 2006 roku promuje ideÄ upcyclingu w codziennym Ĺźyciu i designie na warszawskiej Pradze. Na naszym blogu takie upcyclingowe projekty nazwaĹyĹmy „PrzerĂłbki” bo traktujemy tÄ kategoriÄ troszkÄ szerzej niĹź recycling czyli po prostu przerabianie Ĺmieci. Upcyclingiem moĹźe broszka z mikroprocesora, filcowy abaĹźur czy stolik z palety.

Z jak ZPT

Czyli niegdysiejsze ZajÄcia Praktyczno-Techniczne. Urodzonym po 1986 roku podpowiadamy – to byĹy lekcje (przez jakiĹ czas nie tylko podstawĂłwkach ale i w liceach i to obowiÄzkowo 3 godziny tygodniowo) na ktĂłrych uczono wszystkiego: od przyszywania guzikĂłw, poprzez haft, piĹowanie, lutowanie, zrobienie saĹatki, upieczenie ciasta, wykonanie karmnika, na rysunku technicznym koĹczÄc. Jak widaÄ, idealnie wpisywaĹy siÄ one w ideÄ DIY.

Niestety rzÄd wprowadzajÄc pod koniec lat 90. reformÄ szkolnictwa i gimnazja zdjÄĹ ze szkĂłĹ obowiÄzek prowadzenia takich zajÄÄ, na ich miejsce wprowadzajÄc informatykÄ. Wiadomo trzeba byĹo iĹÄ z duchem czasu. Po latach okazaĹo siÄ jednak, Ĺźe szkolne lekcje informatyki niespecjalnie wiele z informatykÄ miewaĹy wspĂłlnego, za to dzieciaki przestaĹy w szkoĹach zdobywaÄ umiejÄtnoĹci naprawdÄ potrzebne na co dzieĹ. DziĹ coraz wiÄcej podstawĂłwek znowu chce uczyÄ dzieci majsterkowania (tak, wĹaĹnie tak to nazywajÄ).

Wasze M.

ĹşrĂłdĹo: majsterki.pl